De top 7 van de leukste boeken over de Zaanstreek 2025

De Zaanstreek is niet het eerste gebied waar je aan denkt als het om vakanties gaat, ondanks dat er zoveel mooie plekjes, dorpjes en steden zijn te vinden. De Zaanstreek is een bijzonder gebied, het is zelfs één van de oude industriegebieden van Europa. Een van de topattracties in de Zaanstreek is de Zaanse Schans een soort openlucht museum met veel oude ambachten, oude huizen, de eerste Albert Heijn, en vele molens.

Maar de Zaanstreek is veel meer dan alleen industrie en de Zaanse Schans, dit is te lezen in de boeken over de Zaanstreek. Op deze pagina vind je de 7 beste boeken over de Zaanstreek.

Om je een goed beeld te geven van de boeken, heb ik naast een boekomschrijving ook een link van Bol.com geplaatst. De link geeft veel extra informatie over het boek, waaronder de waardering en de recensies van de lezers. Via de link kun je het boek eenvoudig en snel bestellen. Een goed alternatief voor Bol.com is Bookspot.nl

Geschiedenis van de Zaanstreek Deel 2

Geschiedenis van de Zaanstreek is een eigentijds en fraai vormgegeven standaardwerk in twee delen over de regio die beroemd is om zijn molens, scheepswerven, Zaanse huisjes en de Zaanse Schans. 24 gerenommeerde historici schrijven vanuit hun eigen expertise kritische essays over het Zaanse verleden van de prehistorie tot heden. De nieuwste inzichten over deze uitzonderlijke regio worden op toegankelijke wijze verwoord in dit prachtige werk dat een aanrader is voor alle Zaankanters en liefhebbers van de Zaanstreek.

In samenwerking met de Stichting Platform Zaanse Geschiedschrijving schrijven de 24 auteurs onder redactie van drs. Eelco Beukers en drs. Corrie van Sijl over verschillende onderwerpen, van de ontginning en de ruimtelijke inrichting van het land, via de windmolenindustrie, de typisch Zaanse padgemeenschappen en de regionale identiteit, tot de iconische houtbouw, de oorlog en het verzet en het ontstaan van de huidige gemeenten in de Zaanstreek

De mooiste netwerkwandelingen: Waterland & Zaanstreek

De ware wandelliefhebber geeft de voorkeur aan het lopen over gras, half- tot onverhard. In het westen van het land waren de mogelijkheden daarvoor tot voor kort schaars. Maar juist de afgelopen jaren zijn er veel ‘zachte’ voetpaden bijgekomen, dankzij de medewerking van boeren, waterschappen en gemeenten. De meeste van die paden zijn opgenomen in de regionale wandelnetwerken van Utrecht, Noord- en Zuid-Holland.

Anno 2018 is het overgrote deel van die provincies bedekt met een fijnmazig netwerk van uniform bewegwijzerde wandelroutes. De wandelaar kan z’n eigen route uitzoeken aan de hand van allerlei criteria: lang-kort, met of zonder hond, bossig of open, verhard of onverhard, thematisch of niet-thematisch. Maar waar te beginnen als wandelaar? Waar is het nu ‘echt genieten’, wat zijn de mooiste rondwandelingen?

De auteurs, routemakers en ontwerpers van diverse wandelnetwerken, weten dat als geen ander. Daarom hebben ze het initiatief genomen om een nieuwe serie gidsen te starten. Op basis van eigen ervaringen hebben ze de leukste wandelrondjes en lijnwandelingen geselecteerd. Het resultaat is gebundeld in gidsjes per regio met steeds 15 wandelpareltjes van tussen de 5 en 15 km, waarvan minstens 50% uit half- of onverharde paden bestaat.

De routes zijn zo beschreven, in kaart en beeld gebracht dat de lezer er zin in krijgt, dat hij ook te voet de polder in wil. De liefde voor het wandelen spat er vanaf. Een grote inspiratiebron vormde de gidsenserie Lopen over gras van Jouke van der Meij en Kees ten Holt (†) uit de jaren 1980. Zakgidsjes met liefde gemaakt naar Engels voorbeeld: met getekende kaartjes en sfeervolle schetsjes van landschappen.

Er is voor een compact formaat gekozen. Groot verschil met vroeger is het gebruik van kleuren en van topografische kaartjes. Voor de kleurstelling en de plaatsnamen op die kaartjes is gekeken naar stafkaarten van rond 1900 – in retrostijl dus. Naast eigen foto’s hebben de auteurs historische plaatjes en kaartjes opgenomen. Ook dat is een verschil, evenals het ontbreken van routebeschrijvingen: ze geven alleen de nummers van de te volgen knooppunten en de kleuren van de richtingpijlen.

Kunstenaarskolonies en kunststromingen in Nederland – De schilders van de Zaanstreek

De Zaanstreek staat van oudsher bekend als een plek van harde werkers. Geen rare fratsen, maar handen uit de mouwen! Een bedrijvige wereld van huizen en fabrieken, molens en schepen met de Zaan als stromende snelweg. Juist hier kreeg de schilderkunst vanaf de negentiende eeuw een bijzonder podium. Tussen de molens, fabrieken, ondernemers, arbeiders en dominees vonden kunstenaars een eigen plek.

De impressionist Claude Monet schreef verrukt dat hij hier zijn leven lang kon blijven schilderen, zo bijzonder vond hij het. In de jaren die volgden brachten de Zaanse kunstenaars hun bijzondere streek in beeld. Sommigen verdiepten zich in de geschiedenis en legden de topografie van de ‘goeie ouwe tijd’ vast, anderen ontwikkelden een persoonlijke stijl en gaven het levensgevoel van de streek weer. De Zaankanter staat bekend als nuchter en eigenzinnig. Achter die nuchterheid schuilt een grote trots en een onvoorwaardelijke liefde voor de streek. De schilders van de Zaan bewijzen het.

Speuren in het veen. Zestig jaar archeologie in Zaanstreek, Waterland en omstreken

In de jaren vijftig van de vorige eeuw struinen twee vrienden in Krommenie op een bouwterrein langs de vers gegraven sleuven en kaden. Ze zijn op zoek naar archeologische vondsten. Tot hun verrassing vinden ze behalve middeleeuwse scherven ook aardewerk van een merkwaardig soort: grauwzwart van kleur en zacht gebakken. Dit blijkt van ruim voor de middeleeuwen te dateren! De ontdekking verlengt de bewoningsgeschiedenis van de Zaanstreek in één klap met meer dan duizend jaar. Meer geïnteresseerden melden zich om mee te zoeken. Vanaf 1960 vormt de groep een zelfstandige afdeling binnen een vereniging die tegenwoordig AWN Vereniging van Vrijwilligers in de Archeologie heet.

Het bleef niet bij deze vondst. In de loop der jaren zijn talloze archeologische schatten uit allerlei perioden opgegraven en onderzocht, vaak door samenwerkingsverbanden van professionele archeologen en vrijwilligers. Er zijn bijvoorbeeld uitzonderlijk goed bewaard gebleven restanten van prehistorische huizen gevonden, en sporen van Romeinse aanwezigheid. Een vijfde-eeuwse bronzen haarnaald zorgde opnieuw voor een wetenschappelijke doorbraak. Uit de middeleeuwen werden onder andere een houten kerkje, een klooster en een kasteel opgegraven. Uit de eeuwen daarna zijn onder meer de ‘echte’ Zaanse Schans uit de Tachtigjarige Oorlog, overblijfselen van scheepswerven en een vergeten kerkhof gevonden, maar ook een neergestort vliegtuig uit de Tweede Wereldoorlog.

Speuren in het veen. Zestig jaar archeologie in de Zaanstreek, Waterland en omstreken vertelt over deze ontdekkingen en het rijke verleden van de streek. Het levert een prachtige tijdreis op vanaf de prehistorie tot in de twintigste eeuw.

De Zaanstreek in oorlogstijd 1940-45

1940-1945 in foto’s

Tijdens de Tweede Wereldoorlog ontbrak het aan bijna alles, en dus ook aan fotomateriaal. Daar kwam bij dat het hanteren van de camera tussen 1940 en 1945 niet altijd zonder risico was. Ondanks deze beperkingen zijn er in archieven en bij particulieren duizenden foto’s
bewaard gebleven van de Zaanse gemeenten onder Duits bewind. Daarvan hebben er bijna tweehonderd een plek gekregen in de publicatie De Zaanstreek in oorlogstijd van Erik Schaap.

Dit boek toont zowel de onderdrukking en vervolging als het alledaagse leven, het verzet en de bevrijding. De veelal indringende beelden laten burgers en militairen zien. Slachtoffers, daders en toeschouwers. Zowel ‘goed’ als ‘fout’ volk en de talloze tinten daartussen kregen hun plek in deze visuele geschiedenis. Veel foto’s zijn nooit eerder gepubliceerd. Ze geven zowel de beklemming weer als de reguliere gang van zaken in aanloop naar en tijdens de bezettingsjaren. De foto’s zijn gemaakt door professionals en amateurs. In opdracht van de NSB of heimelijk. Ze waren bedoeld voor de gelijkgeschakelde kranten of als herinnering aan de Duitse bezetting.

Alle makers hadden hun eigen beweegredenen om te laten zien wat zich in de omgeving afspeelde. En van al die ‘vertegenwoordigers’ zijn in dit boek opnames afgedrukt. Erik Schaap koppelde de vastgelegde gebeurtenissen aan data en plaatsen en voorzag ze van context. Het geheel biedt nieuw inzicht op de Zaanstreek in de donkerste dagen van de twintigste eeuw.

Zaanse Schans en de Zaanstreek

Deze Capitoolgids toont u het mooiste van de Zaanse Schans en de Zaanstreek: verscholen hoekjes in de stad, dromerige dijkdorpjes, fantastische nieuwbouw en plekken waar de tijd lijkt te hebben stilgestaan.
Zodra u per trein of auto onder het Noordzeekanaal door bent gereden, merkt u al dat u Amsterdam achter u hebt gelaten: de lucht is hoger, de uitzichten zijn weidser. En hoewel ze minder prominent zijn dan een paar eeuwen terug, zult u zeer regelmatig molens tegenkomen tijdens uw ontdekkingsreis. Daarnaast is er een breed aanbod van cultuur in de vorm van musea en theaters.

Met meer dan 250 foto’s illustraties en kaarten, tekeningen en plattegronden van de belangrijkste bezienswaardigheden, thematische wandelingen en informatie over accommodatie, restaurants en vervoer.

Cacao langs de Zaan

In Cacao langs de Zaan geeft Thijs de Gooijer een volledig overzicht van de geschiedenis van de Zaanse Cacao-industrie, met alle cacaomolens en -fabrieken. Met een historisch overzicht van “cacao-branden” vanaf 1809 en met een overzichtskaart van alle bekende molens die langs de Zaan gestaan hebben.