De top 10 van boeken over het thema misbruik (mishandeling) 2024

Bij misbruik wordt vaak meteen gedacht aan seksueel misbruik, maar als het om misbruik gaat zijn er 4 verschillende vormen. Naast seksueel misbruik heb je ook: psychisch misbruik, lichamelijk misbruik en verwaarlozing. Als misbruik gaat wordt er vaak gesproken over mishandeling, mishandeling is eigenlijk niet anders dan slecht behandelen.

Misbruik kan op verschillende manieren plaats vinden, als het misbruik in welke vorm ook heeft plaats gevonden heeft dit vaak een grote impact op je leven. Dit kan een korte tijd invloed hebben op je dagelijkse leven maar ook langdurig (levenslang). De invloed van misbruik mag ook nooit onderschat worden.

Voor deze pagina ben ik op zoek gegaan naar de beste boeken als het gaat om mishandeling en misbruik. De boeken over mishandeling en misbruik zijn heel divers, van informatie over tot waargebeurde boeken.

Om je een goed beeld te geven van de boeken, heb ik naast een boekomschrijving ook een link van Bol.com geplaatst. De link geeft veel extra informatie over het boek, waaronder de waardering en de recensies van de lezers. Via de link kun je het boek eenvoudig en snel bestellen. Een goed alternatief voor Bol.com is Bookspot.nl

Traumaseksuologie en psychodrama

Traumaseksuologie en psychodrama is geschreven voor hulpverleners, begeleiders en ervaringsdeskundigen. Het is een leidraad bij het begeleiden van mensen die in hun jeugd seksueel misbruikt zijn. Traumaseksuologie is een nieuwe wetenschap die de complexe schade die seksueel misbruik aanricht in detail beschrijft en de vanuit de schade geleefde gevolgen aantoont. De inmiddels ontdekte gevolgen zijn de psychische dwarslaesie, traumaseksualiteit en de thematische levensbewegingen die daaruit voortvloeien. Die zijn duidelijk waarneembaar in de auto-psychodrama’s waarin slachtoffers hun onverwerkte schade uitspelen in het leven van alledag.

Psychodrama is de wetenschap die de waarheid exploreert met de elementaire drama-technieken uit het Griekse theater. Het handelt daarbij zowel om persoonlijke relaties, individuele werelden en de sociale structuren waarbinnen mensen functioneren. Psychodrama is een krachtig hulpmiddel bij het verwerken van een seksueel trauma doordat het aansluit bij de spelende, magische mens.

De visie op de bezieling van het menselijk gedrag en de manier van werken op een toneel, functioneren beide als een brug tussen de eigen virtuele wereld van mensen en de realiteit van het bestaan. Hulp bieden bij het helingsproces van seksueel misbruik is een kunst en kunde. Het is voor cliënten niet alleen het in de werkelijkheid brengen van een pijnlijk verhaal, maar ook het zich ontdoen van een seksuele bezetter die als een parasiet in alle facetten van het leven invloed heeft. Ook moeten de geschade basale menselijke functies worden hersteld en de eigen identiteit worden hervonden.

Als begeleider van deze complexe processen is diepgaande kennis onontbeerlijk, maar niet genoeg. De begeleider zelf is het belangrijkste instrument in een helende hulpverleningsrelatie. Een belangrijk hulpmiddel bij het begeleiden is het hier beschreven Huis van Herstel. De elf afdelingen en meer dan dertig zalen kun je in een psychodramatische opstelling letterlijk binnenlopen en mogelijkheden zien en vinden om echt iets te doen aan de innerlijke schade door seksueel misbruik.

Auteur Peter John Schouten (Sydney, 1953) is Trainer, Educator & Supervisor (TES) in Psychodrama en Psychotherapist (ECP). Hij is directeur van het Instituut voor Psychodrama en oprichter van Excetra, het Expertise Centrum Traumaseksuologie in Utrecht. Hij is auteur van Traumaseksualiteit, als jongen seksueel misbruikt, mannen tussen slachtoffer- en daderschap (Eburon, 2016, 2018, 2020).

Met dit nieuwe boek introduceert hij de wetenschap Traumaseksuologie waarbij hij niet alleen nieuwe kaders en begrippen inzake seksueel misbruik presenteert maar ook een scala aan mogelijkheden en methoden om hulp en begeleiding te geven aan mensen die willen herstellen van hun seksueel jeugdtrauma. Zijn focus is nu gericht op opleiding in Traumaseksuologie en het bestrijden van het ‘collectieve nee’ dat een wijze bejegening en deskundige hulp aan de doelgroep in de weg staat.

Waar we over praten als we over verkrachting praten

In ‘Waar we over praten als we over verkrachting praten’ doorbreekt Sohaila Abdulali de oorverdovende stilte rondom seksueel geweld. Abdulali vertelt de verhalen van overlevers en bespreekt internationaal onderzoek, ze vertrekt hierbij vanuit haar eigen ervaring. Als tiener werd Abdulali slachtoffer van een groepsverkrachting in Mumbai. Verontwaardigd over het gebrek aan aandacht voor dit thema schreef ze een artikel voor een Indiaas vrouwenblad over haar ervaring.

Dertig jaar later dook dit artikel ineens op in de sociale media en ging het wereldwijd viraal. Abdulali houdt zich inmiddels al decennialang professioneel bezig met het onderwerp. Ze onderzoekt hoe we over seksueel misbruik denken, wat we erover zeggen, wat we er níét over zeggen en wat we volgende generaties willen meegeven.

‘Verkrachting trekt niet alleen het licht weg uit het leven van de slachtoffers, maar ook uit elk zinnig gesprek over dit thema. Ik wil weer wat licht binnenlaten,’ schrijft Abdulali. Onbevreesd en bedachtzaam geeft ze de aanzet tot een gesprek dat we met elkaar moeten voeren.

Traumasporen

Dit diepmenselijke boek geeft een verhelderend inzicht in de oorzaken en gevolgen van trauma, en biedt hoop en duidelijkheid voor iedereen die de verwoestende effecten van traumatische ervaringen heeft leren kennen. Trauma is een van de grootste gezondheidsproblemen van deze tijd, niet alleen vanwege zijn uitwerking op slachtoffers van ongelukken en misdrijven, maar vooral ook vanwege de vaak minder zichtbare tol die huiselijk geweld, seksueel misbruik, mishandeling, verwaarlozing en verslaving eisen.

Op basis van ruim dertig jaar onderzoek en klinische ervaring in de voorhoede van zijn vakgebied, toont prof. dr. Bessel van der Kolk hoe de angst en het isolement in de kern van het trauma letterlijk veranderingen aanbrengen in zowel de hersenen als het lichaam.

Hij verklaart waarom getraumatiseerde mensen steeds weer gekweld worden door onbegrijpelijke angst, gevoelloosheid en onbeheersbare woede, en hoe trauma hun vermogen om zich te concentreren, zich te herinneren, vertrouwensrelaties aan te gaan en zich thuis te voelen in hun eigen lijf negatief beïnvloedt.

Doordat ze de controle over zichzelf hebben verloren en gefrustreerd zijn geraakt door eerdere vergeefse behandelingen, zijn ze vaak bang dat ze onherstelbaar zijn beschadigd.

Traumasporen beschrijft op inspirerende wijze hoe een groep therapeuten en wetenschappers – samen met hun moedige patiënten – heeft geworsteld om nieuwe ontwikkelingen op het gebied van hersenwetenschappen, gehechtheidsonderzoek en lichaamsbewustzijn te integreren tot behandelingen waarmee getraumatiseerde mensen bevrijd kunnen worden van de tirannie van het verleden.

Gebaseerd op het reguleren en synchroniseren van lichaam en geest door middel van yoga, mindfulness, EMDR, neurofeedback, theater en andere methoden, worden nieuwe wegen naar herstel getoond, waarbij stap voor stap het vermogen wordt herwonnen om ’te weten wat je weet en te voelen wat je voelt’. Bovendien creëren ze ervaringen die rechtstreeks ingaan tegen de machteloosheid en onzichtbaarheid die gepaard gaan met trauma, waardoor zowel volwassenen als kinderen weer zeggenschap over hun eigen lichaam en hun eigen leven kunnen krijgen.

Oorspronkelijke titel: The Body Keeps the Score

Hoe overleven we?

Francine Oomen is op een punt in haar leven beland dat ze patronen herkent, niet alleen in haar eigen leven, ook van generatie op generatie. Als ze op haar moeders sterfbed een geheim ontdekt dat verdacht veel op het hare lijkt, besluit ze dat het tijd is om die patronen te doorbreken.

Ze daalt af in haar binnenwereld, waar ze als eerste drs. Mol ontmoet, psycholoog van de koude grond, gespecialiseerd in intergenerationeel trauma. Mol wijst Francine de weg naar de meisjes Twaalf, Dertien en Zestien, die opgesloten zitten omdat ze dingen hebben meegemaakt die onverdraaglijk en onverteerbaar waren.

• Een graphic novel over intergenerationeel trauma en heling.
• Over patronen en hoe die te doorbreken.
• Over liefde, moederschap en het verband daartussen.
• Over kijken en wegkijken.

Hoe overleven we? is een autobiografische zoektocht naar de oorzaken en gevolgen van seksueel misbruik en hoe de keten te doorbreken. Deze prachtige tweede graphic novel van Francine Oomen is wederom openhartig, taboedoorbrekend, actueel én urgent.

Stil in mij

In Stil in mij. Overleven bij de nonnen vertellen tientallen vrouwen hun schokkende verhaal van seksueel misbruik en fysiek en psychisch geweld door nonnen binnen de Rooms-Katholieke Kerk. Auteurs Esther Verhoef en Daniëlle Hermans interviewden tientallen slachtoffers om hun persoonlijke ervaringen uit eerste hand te kunnen optekenen. In Stil in mij laten deze vrouwen voor het eerst hun eigen stem horen en vertellen zij zelf over hun ervaringen toen zij als kinderen werden overgedragen aan scholen en instituten waar nonnen de leiding hadden.

Traumaseksualiteit

‘Traumaseksualiteit’ gaat over levens van mannen die als jongen seksueel misbruikt zijn. Iedereen vindt seksueel misbruik heel erg. Als je echter vraagt wàt er dan zo erg is, dan weten weinigen daar iets zinnigs over te zeggen. Na het lezen van dit boek ben je expert in dit onderwerp. Je verwerft veel nieuwe inzichten en hebt de juiste woorden om details te benoemen. In deze tijd weet iedereen dat je van roken longkanker krijgt. Maar vroeger wisten we dat niet en was roken stoer.

Met dit boek wil ik bereiken dat iedereen weet dat je door seksueel misbruik traumaseksueel wordt en een psychische dwarslaesie oploopt. Deze begrippen geven een nieuwe kijk op de schade en de gevolgen van seksueel misbruik. Mannen die seksueel misbruikt zijn, zien pas als ze terugkijken op hun leven, hoe dit misbruik in alle facetten hiervan bepalend is geweest.

Dit boek geeft tot in detail antwoord op wat er gebeurt op het moment dat een jongen betrokken wordt in de seksualiteit van een volwassene. Dat is in enkele seconden schokkend veel. Lees in dit boek de invloed van het moment op het verdere leven. Hoe de seksuele imprint van de dader terug te zien is in ‘Traumaseksualiteit’ en de verlammende macht van de dader in de Psychische Dwarslaesie.

Als partner besef je soms niet dat je met een seksueel misbruikte man in een driehoeksrelatie terecht bent gekomen met hem en zijn dader. Je kunt als partner veel doen. Lees wat je vooral niet moet doen. Verwerken van seksueel misbruik is mogelijk. Dat is hoopvol maar het is wel veel werk. Lees het hele proces en alle obstakels die je tegen kan komen. De macht van de dader moet je uit je bannen, anders blijf je je leven lang rondlopen met een trauma dat seksueel aantrekkelijk is.

Peter John Schouten (Sydney, 1953) is Psychodrama-therapeut en Psychotherapist (European Registered). Hij werkt inmiddels dertig jaar als hulpverlener met de doelgroep mannen die als jongen seksueel zijn misbruikt, in individuele sessies, groepstherapie en workshops.

Genoeg Gezwegen

In Genoeg Gezwegen tekent Sophie Van Reeth de pakkende verhalen op van zeven slachtoffers van seksueel misbruik, inclusief dat van haarzelf. Daarmee wil ze vooral steun bieden aan wie dat nodig heeft, aan hen die schuld en schaamte hebben ervaren en die hun pijn helemaal alleen dragen, want er zijn zoveel redenen waarom slachtoffers zwijgen.

Het is ook interessant voor de naasten, die vaak niet goed weten hoe ze moeten omgaan met slachtoffers van seksueel misbruik. En het is een boek voor ons allen, zodat we ons meer bewust worden van de impact van seksueel misbruik op het leven van een kind, van een jongvolwassene, van een mens.

Verschillende dichters – Moya De Feyter, Esohe Weyden, Noor Intisar, Kristien Spooren, Marthe Laureys en Matthias Van Laer – verleenden hun medewerking en proberen uit te drukken wat je moeilijk kan verwoorden. Chrostin verzorgde de illustraties bij hun poëzie.

Sameena; mijn ultrarun uit de gedwongen prostitutie

De wereld van gedwongen prostitutie en mensenhandel is een onzichtbare wereld. In dit verhaal vertelt Sameena hoe zij, na een problematische jeugd, in deze wereld van de gedwongen prostitutie verzeild is geraakt en hoe zij zich daaraan heeft ontworsteld. Haar verhaal raakt; het is rauw en confronterend. Het geeft een kijkje in een wereld vol geweld, eenzaamheid en doodsangst. Het verhaal van Sameena is helaas niet uniek. In Nederland, een land waar waarden als gelijkheid, vrijheid en rechten voor vrouwen zo belangrijk zijn, zijn er jaarlijks tussen de 5.000 en 7.500 slachtoffers. Sameena is bevrijd uit de wereld van de gedwongen prostitutie. Ze heeft zich maatschappelijk ontwikkeld, diploma’s gehaald, ze werkt en behaalt sportieve prestaties van wereldformaat. Ze was Nederlands kampioen 100 km hardlopen voor vrouwen.

Alleen ja telt

‘Slachtoffers van seksueel geweld krijgen een diagnose en belanden in de psychiatrie.’
‘Daders worden veroordeeld en belanden in de gevangenis.’
‘Als ik me netjes kleed, zal er me niets overkomen.’

Liesbeth Kennes beschrijft in Alleen ja telt hoe ons gedrag in niet geringe mate wordt gestuurd door hardnekkige mythen en stereotypes. Seksueel geweld speelt zich niet alleen af tussen slachtoffer en dader, maar heeft ook te maken met de manier waarop we seksuele intimidatie en seksueel grensoverschrijdend gedrag vanzelfsprekend vinden.

Liesbeth Kennes maakt heel concreet hoe we ons tegen deze mythen en stereotypes kunnen wapenen. Ze brengt verhalen van slachtoffers, daders, therapeuten en onderzoekers samen. De brede aanpak die ze huldigt, maakt van Alleen ja telt een onthullend en confronterend boek.

De tijger ontwaakt

Lichaamsgerichte traumabehandeling

Vluchten, vechten of bevriezen, dat zijn de keuzen die prooidieren hebben als ze worden geconfronteerd met direct levensgevaar. Volgens Peter Levine, expert op het gebied van traumaverwerking, geldt dit ook voor mensen in een traumatische situatie. Maar in tegenstelling tot prooidieren, die de lichamelijke spanning van een levensbedreigend moment weer heel snel afleggen en hun leven hervatten, slagen wij mensen daar niet altijd in.

Vaak Zet de spanning zich vast in ons lichaam en uit die zich vervolgens in slapeloosheid, angestgevoelens, concentratiestoornissen, prikkelbaarheid of woedeuitbarstingen. Zo ontwikkelt zich het PostTraumatische Stress-Syndroom (PTSS).

Somatic Experiencing gaat ervan uit dat traumaverschijnselen eerder biologisch dan psychologisch zijn en daarom het best op een lichaamsgerichte manier kunnen worden bestreden: door iemand de oorzaak van zijn trauma opnieuw te laten beleven (‘de tijger ontwaakt’) en daarbij het lichaam in staat te stellen de geblokkeerde overlevingsenergie los te laten.

Peter Levine heft een achtergrond in biofysica, stressbehandeling en psychologie; zo werkte hij onder andere als stress-consulent in het Spaceshuttleproject van de NASA. Hij is expert op het gebied van traumabehandeling en was de grondlegger van Somatic Experiencing.