De top 7 van de beste boeken over de Elfstedentocht 2025
Inleiding: De Elfstedentocht, een legendarische schaatstocht door het schilderachtige Friese landschap, spreekt tot de verbeelding van velen. Het is niet alleen een sportieve uitdaging, maar ook een cultureel fenomeen dat diep geworteld is in de Nederlandse geschiedenis. Voor liefhebbers van zowel de schaatssport als de rijke tradities van Friesland, hebben we een lijst samengesteld met de beste boeken over de Elfstedentocht. Duik in deze literaire schatkist en laat je meevoeren op de bevroren waterwegen van de Friese steden.
Om je een goed beeld te geven van de boeken over de Elfstedentocht heb ik naast een omschrijving ook een link van Bol.com geplaatst. Deze link geeft veel extra informatie over het boek. Via de link kun je het boek eenvoudig en snel bestellen.

Op eigen houtje


Op eigen houtje van Jessica Merkens is een geschiedenis van vrouwen in de Elfstedentocht. De Nederlandse schaatshistorie van 1890 tot heden. Voor alle schaatsliefhebbers.
Op eigen houtje. De ongelooflijke verhalen van vrouwen in de elfstedentocht, van Jessica Merkens biedt een bijzondere en unieke inkijk in de Nederlandse schaatshistorie van vrouwen, van 1890 tot heden.
De avonturen van echte schaatsheldinnen in de Elfstedentocht
De Elfstedentocht reed marathonschaatser Jessica Merkens nooit. Nieuwsgierig naar de oorsprong van haar eigen fascinatie voor het schaatsen onderzoekt ze de geschiedenis van vrouwen in de Tocht der Tochten. Deze zoektocht leidt haar naar het einde van de negentiende eeuw en ze stuit op de ongelooflijke verhalen van haar voorgangsters. Ze gingen niet alleen de strijd aan met de vermoeidheid en de elementen, maar ook met vooroordelen en verwachtingen die de maatschappij van hen had.
‘Een onthullend boek belicht de prestaties van vrouwen in de tocht, en onderzoekt hoe zij werden behandeld’ – vier ballen, NRC
‘Op eigen houtje is een pareltje onder de sportbiografieën’ – Biografieportaal.nl
‘Weergaloos beschrijft zij de grimmige strijd tegen jezelf, het ijs en de tegenstander.’ – Eva Maria Staal
De historische elfstedentocht


Reprografische herdruk van het verslag dat de winnaar, Minne Hoekstra, schreef over de eerste Elfstedentocht.
Negentig Jaar Elfstedentocht


Op 2 januari 1909 werd de eerste elfstedentocht gereden. In negentig jaar tijds groeide het evenement uit tot de meest aansprekende sportgebeurtenis in het land. Slechts vijftien keer heeft het zo mogen zijn maar dan balde zich ook alles samen wat schaatsenrijden in Nederland tot zo’n uniek wintervermaak maakt: felle kou, snerpende wind, onbegaanbare ijsbanen, dooi, sneeuwstormen, het klunen en de onbarmhartige afstand van 200 kilometer…
Mijn Elfstedentocht – Ware Verhalen Van En Over Gewone Rijders


Tienduizenden Nederlanders hebben de Elfstedentocht als toerrijder gereden. Hun mooiste anekdotes zijn in dit boek bijeengebracht
Iedereen kent de strijd van de wedstrijdrijders, maar ook voor de ‘gewone’ rijder is de Elfstedentocht een onvergetelijke gebeurtenis. Lezers van de Leeuwarder Courant reageerden massaal op een oproep om hun verhalen en foto’s in te sturen. Grappige voorvallen, verbeten worstelingen met wind en ijs, ontroerende herenigingen: dit boek brengt het allemaal. Met talloze prachtige foto’s, zowel van lezers als van de fotografen van de Leeuwarder Courant. In het jubileumjaar van de Elfstedenvereniging!
De Tocht der tochten


DE TOCHT DER TOCHTEN tracht de ontwikkeling en groei van de Elfstedentocht over ijs te beschrijven. Als startpunt is 1749 gekozen. Uit dat jaar is de eerste schriftelijke bron een gedicht, bekend. Het boek is opgebouwd uit twee delen die vaak in elkaar overlopen.
Het ene deel benadrukt de georganiseerde Elfstedentochten vanaf 1909 tot heden.
Op diepgravende wijze worden talrijke nieuwe aspecten behandeld. Zo wordt ingegaan op vrouwenemancipatie, de tochten in de oorlog en over vele veranderingen met betrekking tot kleding, route en schaatsen. Uitvoerig wordt ingegaan op de betekenis van het Elfstedenkruisje. Hierin worden alle vier varianten en het zelden uitgereikte gouden kruisje beschreven. Verder zijn alle vijftien edities in reportages vastgelegd. Van alle winnaars is een biografie opgenomen.
Het andere deel bestaat uit een aantal thema’s die raakvlakken en aanknopingspunten hebben met de Elfstedentocht.
Vooral de in dit boek behandelde onderwerpen als: Vijf of meer kruisjes, Rayons en route, en Veteranen vergden veel tijd en inspanning. Zo achterhaalde de auteur omstreeks 200 rijders die vijf of meer kruisjes veroverden. Verder gaat hij in op de ontwikkeling van de route (die regelmatig veranderde) en op de groei van de rayons vanaf de oprichting in 1909.
‘It giet oan’, zei Kroes!


Op 4 januari 1997 werd de 15e Elfstedentocht verreden. Een unieke dag waarop heel Nederland in de ban was van de Tocht der Tochten. Ruim 13.000 schaatsliefhebbers wisten het felbegeerde kruisje te behalen. Onder deze groep bevonden zich 122 wedstrijdrijders. Henk Angenent: ‘Ik deel mijn leven in voor en na 1997!’ Erik Hulzebosch: ‘Er is een tijd geweest dat touringcars voor mijn huis stopten, en wildvreemden aanbelden voor een handtekening.’ Wie zijn deze 112 mannen en 10 vrouwen? Twintig jaar na de laatste Elfstedentocht blikken zij terug op deze bijzondere dag en gaan zij in op de betekenis daarvan voor hun leven.
Auteur Mark Hilberts reconstrueerde het wedstrijdverloop en tekende hun verhalen op. Klasina Seinstra: ‘Door de Elfstedentocht ben ik figuurlijk een rijker mens geworden.’ Peter de Vries: ‘Midden op een immens grote plas lig je daar in het pikkedonker opeens te kermen van de pijn.’ ‘It giet oan!’, zei Kroes biedt daarnaast een fascinerende terugblik op de periode tussen 1996 en 2016. Aan de hand van nieuwsberichten en herinneringen aan het leven van alledag wordt duidelijk hoeveel er veranderd is in de twintig jaar waarin er geen Elfstedentocht verreden kon worden.
Mark Hilberts (1973) is schrijver en journalist. Eerder schreef hij Deelnemen mag, winnen is een ander verhaal; Vrouwen in de Elfstedenwedstrijdtocht en de biografie Reinier Paping, held van de Elfstedentocht.
Fietsen langs de elf steden van Friesland


Iedereen wil de Elfstedentocht volbrengen. En dat kan nu ook: op de fiets. Dit boek voert de lezer langs de mooiste plekjes op de route. En met GPS, kaarten en fietsknooppunten gaat het altijd goed.
De Elfstedentocht op de schaats heeft iets mythisch. Waarschijnlijk omdat de originele schaatstocht zelden plaatsvindt. Een Elfstedentocht op de fiets kun je zelf doen, en dan heb je wel garantie op succes! Om het fietsen zo aangenaam mogelijk te maken, zijn we in dit boek uitgegaan van de mooiste fietspaden in Friesland om de 11 steden met elkaar te verbinden. Vanuit Leeuwarden gaat de route naar de stad Sneek, met de iconische waterpoort. Langs de Langweerderwielen fiets je naar het vestingstadje Sloten. Door het bosrijke landschap van Gaasterland gaat het naar Stavoren, langs de IJsselmeerdijk naar Hindeloopen en door het Friese boerenland naar Workum.
Via een fantastisch plasdrasgebied loopt de route naar IJlst; over polderdijken en langs een trekvaart gaat het naar Bolsward. Via de geboorteplaats van Grote Pier fiets je naar Harlingen. Vanuit Franeker, de stad van het planetarium van Eise Eisinga, gaat de route door langs de Dokkumer Ee naar Dokkum. Via kleine dorpjes en oude bomenlanen gaat het terug naar Leeuwarden, de Friese hoofdstad. De Elfstedentocht verbindt de steden in 11 etappes, die omschreven worden in dit boek. De afstanden tussen de steden zijn niet altijd even groot en vaak is het mogelijk om meer dan één etappe op een dag te fietsen. In totaal zijn de etappes goed voor 250 kilometer fietsplezier.
Het boek geeft uitgebreide informatie over Friesland en bij iedere stad is er behalve een stukje geschiedenis ook een beschrijving van de verschillende bezienswaardigheden langs de route.
- Gratis dowloadbare GPS-track
- 16 uitneembare kaarten
- Uitgebreide lijst met overnachtingsmogelijkheden


