De ontdekking van Urk – Matthias R. Declerq de boekrecensie

Sinds mijn eerste bezoek aan Urk was ik net zoals als de schrijver geïnteresseerd in Urk. Ik kwam in Urk voor een visserijdag waar ik mijn handelswaar verkocht. Sinds die tijd volgde ik ook alle televisie programma’s en de verhalen. Op de NPO is jaren geleden de Urker Vissers uitgezonden, De 3 seizoenen van Urk op SBS. Maar ook de podcast Cokevissers dat gaat over een grote lading cocaïne in een viskotter uit Urk.

Waar mijn interesse op een bezoek en het bekijken van de media berichten na ophoudt gaat de schrijver van het boek Matthias Delercq een stuk verder. Na 10 jaar voor het eerst in Urk te zijn geweest voor een journalistiek verslag over de moord op dirk post, is Matthias terug gegaan naar Urk om er te gaan wonen. De ervaring in Urk is hem altijd bij gebleven en hij wou graag meer over Urk en de dorpsbewoners en hun leefstijl te weten te komen. Met het doel om de binnenkant van Urk te kunnen tonen aan ons buitenstaanders.

Belangrijke terugkerende thema’s

De hoofdvraag van het boek is eigenlijk “Wat is Urk” gewapend met zijn notitieboekje en de vouwfiets gaat Matthias op zoek naar het antwoord op deze vraag. In het boek komt eigenlijk alles aan bod van zowel het oude Urk, de nieuwbouwwijken, het geloof, de visserij, de jeugd, de problemen, maar ook de nieuwsberichten.

De thema’s die telkens terugkeren zijn wel: Het geloof, het Urker paspoort, God, maar ook de dood. Het boek laat je alle kanten van het oude eiland zien. Ondanks de zware onderwerpen blijft het boek vrij luchtig.

Godsdienst heeft zeker een permanente rol in het boek, maar het blijft ook voor de niet gelovigen goed leesbaar. (in mijn geval luisterbaar) Boeken met veel Bijbelverhalen spreken mij niet aan en verlies ik mijn aandacht, maar dat geld niet voor dit boek.

Een interessant verhaal vond ik de kerkscheuring. Zelf ben ik in de buurt van Rijssen opgegroeid in de Gemeente Wierden. Hier was sprake van kerkscheuring, maar buiten de kerkscheuring hoor je er weinig van. In het boek hebben ze er geprobeerd een zo goed mogelijk beeld van te geven. Bij de meeste verhalen die in het boek plaats vinden word gewerkt met horen en wederhoren. Ook de familie breuken komen uitvoerig in het boek voor.

De bijzondere verhalen van dorpsbewoners.

Naast de geschiedenis van Urk, de vissers en het geloof is er in het boek ook ruim aandacht besteed aan de verhalen van de Urkers. Niet elke Urker praat graag met journalisten, dus het was nog een hele klus om verschillende Urkers aan het woord te krijgen. Een aantal wilden dan ook alleen anoniem Matthias te woord staan.

De verhalen die mij het meeste aanspraken zijn de verhalen van Piet een (oud) visser van in de negentig die zijn broer verloor tijdens een storm op zee en dit zelf op een bijzonder onverklaarbare wijze het overleefde. De Amerikaanse basketballers die naar Urk kwamen om de top van de Nederlandse Basketbal te veroveren. Het vluchtelingsgezin dat helemaal op zijn plek is in Urk. Maar ook het verhaal van de fossielen die ze vonden op zee is een hele handel van gemaakt. Een prachtig succesverhaal en laat de ondernemersdrift van de Urker zien. Uiteraard zijn nog veel meer mooie verhalen zoals over de Tsjech, Geert quotum etc.

De verhalen en onderwerpen lopen goed in elkaar over, er zit veel afwisseling in zodat je ook geboeid blijft.

Mijn recensie over het boek.

Wat ik persoonlijk het mooiste van het boek vond is dat Matthias ook echt geprobeerd heeft te leven als een Urker. Zich aan de ongeschreven regels heeft gehouden en zich ook verdiept in het geloof en ook alle kerken heeft bezocht om een goed beeld te krijgen van het geloof binnen de kerk.

Daarnaast vond ik het prettig dat er naast de geschiedenis ook ruimte was voor het huidige leven en de recente gebeurtenissen zoals van het gevecht met de Marokkaanse jongen. Dat het een hele rel werd en er diverse Marokkaanse jongeren uit binnen- en buitenland naar Urk heen wilden gaan om het recht te zetten. Hoe het is afgelopen lees je in het boek! Hoe het internet een belangrijke rol heeft in een dorp waar bij veel gezinnen geen radio en televisie is toegestaan.

Ook is er uitgebreid aandacht besteed aan de recente scheepsramp UK165. Het hele dorp stond op zijn kop door het verlies van de 2 Urker bemanningsleden. Zelfs het jaarlijkse winterevenement werd afgezegd. Het verhaal wordt ook zo mooi en ontroerend verteld alsof je erbij bent en het verdriet van het dorp en de familie voelt.

Na alle voorbeelden moet je absoluut niet denken dat het een emotioneel zwaar boek is. Ik heb wel een keer geslikt, maar ook zeker een aantal keer met een flinke glimlach naar het boek geluisterd. De vaste lezers van mijn blog weten inmiddels wel dat ik de meeste boeken beluister i.p.v. lees.

Een voordeel van de auteur Matthias Delercq is dat hij overal neutraal en obectief in gaat en een goed beeld geeft als derde persoon. Hij toont zijn interesse, geeft niet gelijk een oordeel en is respectvol ondanks de ongemakkelijk situaties die je ook als lezer voelt. Toch vraagt Matthias goed door, dit komt vast door zijn nieuwsgierigheid. Ook is er naast de vele verhalen over de geschiedenis ook ruimte voor zijn eigen mening en interpretatie. Dit allemaal maakt het boek ook realistisch, dat je ook echt een in kijkje krijgt van de binnenkant van de Urker samenleving en van het leven op Urk.

Als laatste wil ik toevoegen dat er eigenlijk geen onderwerp overgeslagen wordt. Het een erg mooi boek is geworden voor iedereen die geïnteresseerd is in Urk. Het geeft je toch een kijkje in de gesloten wereld van Urk. Of we als buitenstaander ooit alles gaan weten verwacht ik niet, maar na het lezen van het boek weten we ieder geval veel meer. Maar ook voor de Urker zelf is het een mooi boek, ik denk dat het zelfs voor sommige Urkers nog wel eens een spiegel kan zijn.

Persoonlijk heb ik erg genoten van de ruim 12 uur dat het boek is voorgelezen. Het fysieke boek is ruim 328 pagina’s dik. De stem was erg prettig en Nederlands in gesproken.